Fakt, że taki pomysł się pojawił świadczy o rzeczywistej chęci uszczelnienia systemu podatkowego, aby zmniejszyć ilość nieopodatkowanych transakcji. Jednak rewolucyjny sposób w jaki miałby zostać zrealizowany wskazuje na odseparowanie autorów projektu od świata zewnętrznego.

Realizacja takiego planu wymaga po pierwsze dostępności w całym kraju (dosłownie w każdym jego punkcie) stacjonarnego lub mobilnego internetu, co oczywiście jest bardzo pożądane jednak obecnie jest niewykonalne. Ponadto, aby takie kasy rejestrujące mogły być zainstalowane przez przedsiębiorców, najpierw musiałby być przez nich zakupione, a wcześniej musiałyby zostać wyprodukowane, a uprzednio winny uzyskać legalizację na ich wprowadzenie do obrotu, a jeszcze wcześniej musiałyby zostać skonstruowane zgodnie z warunkami nowego rozporządzenia, którego … jeszcze nie ma, bo nie zostało opublikowane przez Ministra Rozwoju i Finansów.

Ponadto zdolności produkcyjne producentów kas rejestrujących w Polsce sięgają 500.000 sztuk rocznie, a zainstalowanych kas rejestrujących przez podatników jest przeszło 2.000.000 sztuk. Już z tego porównania wynika, że trzeba by co najmniej 4 lat na wyprodukowanie kas, które musiałyby zostać wymienione do 1 stycznia 2018 r. Niewykonalne, a niewykonalność wydaje się oczywista bez dokonywania pogłębionych analiz.

Kolejna sprawa to repozytorium (archiwum transakcji), którego termin utworzenia – 1 stycznia 2018 r. skrytykował Prezes Głównego Urzędu Miar wskazując, że: w naszej ocenie projektowanie założeń do budowy repozytorium może potrwać min. 3 miesiące (w praktyce nawet 6 miesięcy). Następnie proces jego budowy może potrwać minimum 12 miesięcy, ale w praktyce nawet do ok. 20 miesięcy. Jeżeli natomiast cała budowa oparta będzie o proces zamówienia publicznego to sam proces zamówieniowy będzie trwał ok. 6-12 miesięcy. Taka analiza terminów wskazuje, że repozytorium może być uruchomione najwcześniej za 2 lata. (pismo prezesa GUM z dnia 08.09.2016 r. nr BPL.0230.30.2016).

Jak wynika z aktualnego stanowiska ministerstwa rozwoju i finansów (pismo z lipca 2017 r. nr PT7.054.5.2017.DAV.JDI.284) kasy fiskalne nie będą musiały być wymienione w trybie rewolucyjnym – nagłym, lecz przyjmuje się, że nastąpi około 3-letni termin ich wymiany (co nadal wydaje się niezborne z zdolnościami produkcyjnymi kas). Podatnik będzie mógł stosować do prowadzenia ewidencji nowe kasy on-line, a także kasy z elektronicznym zapisem kopii. Stopniowo z rynku będą wycofywane kasy z kopią papierową. Planowane jest wprowadzenie obligatoryjnego obowiązku stosowania kas on-line w branżach szczególnie narażonych na ryzyko nadużyć podatkowych.

Jakie to branże na razie nie wiadomo, bowiem prace analityczne w tym zakresie nadal trwają. Kiedy się skończą trudno ocenić, ale czasu do końca roku zostało bardzo mało.

Ministerstwo nie rezygnuje jednak z przekazywania danych o poszczególnych transakcjach ewidencjonowanych w kasach fiskalnych do centralnego repozytorium. Jak bowiem wskazuje w ww. piśmie z lipca br.: uprzejmie informuję, że przedmiotowy projekt rozporządzenia przewiduje, że dane z kas on-line będą przekazywane w postaci elektronicznej, zgodnej ze strukturami logicznymi, o których mowa w art. 193a § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa (jednolitego pliku kontrolnego - JPK). Obecnie w resorcie finansów prowadzone są również prace analityczne nad ewentualną możliwością wdrożenia systemu przesyłu danych z kas z kopią elektroniczną oraz kopią papierową w ramach raportowania danych w formie jednolitego pliku kontrolnego.

Pomimo jednak pewnych zmian polegających na spowolnieniu rewolucji w kasach fiskalnych ministerstwo finansów nie przewiduje zmiany terminu wejścia w życie przepisów nowego rozporządzenia w sprawie w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, tj. 1 stycznia 2018 r.

Podsumowując można stwierdzić, że prace legislacyjne trwają, a podatnicy o zmianach przepisów wchodzących w życie od 1 stycznia 2018 r. zostaną poinformowani zapewne nie później niż 31 grudnia 2017 r.

Wojciech Zajączkowski