Uchwalenie nowych przepisów wpłynąć może bezpośrednio na międzynarodowe koncerny, które inwestują w Polsce za pośrednictwem spółek holdingowych, jak i na polskie przedsiębiorstwa inwestujące głównie poza Unią Europejską. Przepisy mają ograniczać możliwość wyprowadzania pieniędzy za granicę za pośrednictwem wypłacanych tam nieopodatkowanych dywidend i odsetek. Obecnie, powszechną praktyką jest nadużywanie zwolnień od podatku od dywidend i innych udziałów w zyskach powiązanych osób prawnych. Pozwalają na to polskie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, które stanowią odzwierciedlenie dyrektywy unijnej o spółkach zależnych i dominujących. Celem dyrektywy było zapobieganie podwójnemu opodatkowaniu, ale w praktycznym ujęciu umożliwiła ona podatnikom unikanie podatku w obu państwach – w państwie z którego dokonywana jest wypłata oraz w państwie do którego ona trafia.

Na skutek zmian, dywidendy będą zwolnione z podatku, tylko wtedy otrzymanie przez podmiot dywidendy będzie miało związek z faktycznym działaniem gospodarczym i nie będzie stanowić zabiegu który "nie odzwierciedla rzeczywistości gospodarczej" i zmierza do uniknięcia opodatkowania takiej czynności. Podmiot otrzymujący taką dywidendę będzie zobowiązany do wystawienia stosownego oświadczenia, w którym potwierdzi gospodarczy, a nie ,,sztuczny’’ charakter takiego przepływu. W razie braku takiego oświadczenia, wypłacający je podmiot będzie zobowiązany do pobrania i odprowadzenia podatku.  Oświadczenie będzie dodatkowo weryfikowane przez organy podatkowe pod kątem prawdziwości co do danego stanu faktycznego. Oznacza to w praktyce, że koniecznym będzie udowodnienie przyczyn ekonomicznych przepływów pieniężnych pomiędzy spółką dominującą a spółkami zależnymi.  W sytuacji uznania przez fiskus danej transakcji za nie związaną z faktycznym działaniem gospodarczym, a więc w sytuacji gdy transakcja jest efektem działania zmierzającego do uniknięcia opodatkowania poprzez zastosowanie sztucznych struktur mających na celu wykorzystanie luk w przepisach poszczególnych systemów podatkowych państw, od dywidendy trzeba będzie odprowadzić 19-proc. podatek.

Zmiana ustawy obejmuje także istotną kwestię obowiązku sporządzania dokumentacji transferowej, która zróżnicowana została w stosunku do rozmiaru podmiotu zobowiązanego do jej sporządzenia. Z obowiązku sporządzania takiej dokumentacji zwolnione zostały mikroprzedsiębiorstwa – a więc podmioty których przychody  nie przekroczą 2 mln euro rocznie.  Rozszerzone zostały obowiązki jednak większych podmiotów – te z przychodami przekraczającymi 10 mln euro będą przygotowywać dodatkowo specjalne analizy porównawcze celem uzasadnienia zgodności cen transakcji z cenami rynkowymi podobnych transakcji.  Dodatkowo, na grupy kapitałowe z przychodami powyżej 750 mln zł, nałożony został obowiązek przygotowania raportu  o wysokości dochodów i zapłaconych podatków oraz miejscach w których podatki te zostały zapłacone przez tworzące je firmy. 

Maciej Bratkowski,
Adam Żądło