Dnia 17 listopada 2014 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów podjął uchwałę (sygn. II FPS 3/14), która rozwiewa wątpliwości dotyczące podatkowych konsekwencji zbycia lub umorzenia jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, a konkretnie możliwości zaliczenia przez spadkobiercę do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na nabycie jednostek przez spadkodawcę. NSA uznał, że w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. wydatki na nabycie jednostek poczynione przez spadkodawcę podlegały odliczeniu przez spadkobiercę od przychodu z ich zbycia na podstawie art. 22 ust. 1 w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: u.p.d.o.f.). Rozstrzygnięcie to jest niewątpliwie korzystne dla podatników, którzy odziedziczyli jednostki uczestnictwa i dotychczas – w obliczu licznych wątpliwości interpretacyjnych i rozbieżności orzeczniczych – nie byli pewni, czy mogą rozliczać w kosztach wydatki na nabycie tych jednostek poniesione przez spadkodawcę.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f., za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wydatków m.in. na nabycie lub objęcie udziałów, akcji lub papierów wartościowych, czy też na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych. Jednocześnie przepis ten zawiera wyjątek, zgodnie z którym wydatki takie mogą być uznane za koszt z odpłatnego zbycia, w tym także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych. NSA uznał, że przytoczona regulacja jest jednym z najtrudniejszych pod względem interpretacyjnym unormowań w zakresie kosztów na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Sąd stanął na stanowisku, że w momencie odkupu wydatki na nabycie jednostek stanowią koszt dla podatnika, a za tego ostatniego uznać należy każdego, kto przedstawia jednostki do odkupienia - może być nim również spadkobierca. Zatem uchwała wprowadza rozwiązanie korzystne dla spadkobierców, bowiem przychód podlegający opodatkowaniu mogą oni pomniejszyć o koszty uzyskania przychodów (w postaci wydatków poniesionych przez spadkodawcę) i nie należy zdaniem NSA pozbawiać ich tego prawa. Oznacza to, że podstawą opodatkowania w opisanym przypadku jest dochód, a nie przychód. 

Aleksandra Krajewska