Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) po raz kolejny wpłynął na treść polskich przepisów, tym razem w zakresie prawa pracy. W wyniku pytania prejudycjalnego zadanego przez Sąd Rejonowy w Białymstoku, TSUE zajął się zagadnieniem okresu wypowiedzenia umów zawieranych na czas określony, który w prawie polskim jest odmienny od uregulowania dotyczącego umów na czas nieokreślony.

Przypomnijmy, że zgodnie z Kodeksem pracy, okres wypowiedzenia jest inny w odniesieniu do umów na czas określony i umów na czas nieokreślony. W przypadku umów zawieranych na czas nieokreślony, okres wypowiedzenia zależy od długości zatrudnienia i wynosi odpowiednio 2 tygodnie, miesiąc albo 3 miesiące. Odmiennie kształtuje się to przy umowach terminowych. Umowa zawierana na okres krótszy niż 6 miesięcy jest umową niewypowiadalną, natomiast umowa na okres dłuższy niż 6 miesięcy może zawierać postanowienie dopuszczające wcześniejsze jej rozwiązanie za dwutygodniowym  okresem wypowiedzenia.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zanegował to zróżnicowanie i wyrokiem z dnia 13 marca 2014 r. (C-38/13) orzekł o niezgodności polskich przepisów z klauzulą Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego w dniu 18 marca 1999 r., stanowiącego załącznik do dyrektywy Rady 99/70/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. W ocenie Trybunału zastosowanie różnych długości okresów wypowiedzenia stanowi odmienne traktowanie w kontekście warunków zatrudnienia, odnoszące się do pracowników wykonujących analogiczne obowiązki w ramach umowy o pracę, a zatem znajdujących się w porównywalnej sytuacji.

Powyższe orzeczenie rodzi konieczność dokonania jak najszybszych zmian w regulacji kodeksowej, dotyczącej omawianej materii. W chwili obecnej nie wiadomo, jaki kształt będzie miała planowana nowelizacja, ale możliwe są różne rozwiązania, m.in. wydłużenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony lub ograniczenie okresu trwania umów terminowych.

Należy przy tym pamiętać, że przedmiotowe orzeczenie nie wywołuje bezpośrednio skutków w odniesieniu do trwających aktualnie terminowych umów o pracę. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie posiada bowiem kompetencji do orzekania w kwestii ewentualnej utraty ważności przepisów prawa krajowego. Nie można jednak wykluczyć sytuacji, w której sądy będą powoływały się na powyższy wyrok przy dokonywaniu wykładni prawa, w związku z zasadą prymatu prawa unijnego.

Aneta Wilk,
Magdalena Fitzner