Obecnie do przekazywania JPK VAT zobowiązani są wyłącznie duzi przedsiębiorcy. Dla nich obowiązek ten został wprowadzony 1 lipca 2016 r. Natomiast mali i średni przedsiębiorcy będą mieli obowiązek przekazywania JPK VAT od dnia 1 stycznia 2017 r., a mikroprzedsiębiorcy dopiero od dnia 1 stycznia 2018 r.

Zgodnie z art. 82 § 1b ustawy Ordynacja podatkowa osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, prowadzące księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, są obowiązane, bez wezwania organu podatkowego, do przekazywania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2, na zasadach dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3, za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, wskazując miesiąc, którego ta informacja dotyczy.

Warto zauważyć, że obowiązek składania comiesięcznego JPK nie zależy od okresów za jakie podatnik składa deklaracje podatkowe. Wszyscy podatnicy czynni docelowo mają składać JPK dla celów VAT za okresy miesięczne pomimo, że niektórzy z nich składają lub będą składać deklaracje podatkowe VAT-7 za okresy kwartalne. Przy rozliczeniach kwartalnych dokonywanych przez małych podatników [u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro] zasadniczo nie ma znaczenia, czy podatnicy ci zadeklarują daną sprzedaż w pierwszym, drugim, czy ostatnim miesiącu kwartału, tym bardziej, że mali podatnicy rozliczają się za cały kwartał i nie wpłacają zaliczek na poszczególne miesiące danego kwartału. Natomiast sytuacja ta zmieni się z chwilą składania JPK. Dla celów JPK będą zobowiązani szczegółowo rozpoznawać obowiązek podatkowy dla pierwszego, drugiego i ostatniego miesiąca kwartału i wykazywać te czynności we właściwych miesiącach, choć dla celów rozliczenia i składania deklaracji przyporządkowanie poszczególnych czynności w zakresie danego miesiąca kwartału nie ma znaczenia. Istotne jest, aby rozliczenie kwartalne było prawidłowe. Można zastanawiać się, czy podatnik który pomyli się w zakresie np. momentu obowiązku podatkowego (pomyli miesiące kwartału) jednak czynność tę wykaże zakresie tego samego kwartału będzie zobowiązany do dokonania korekt JPK składanych za poszczególne miesiące kwartału, choć rozliczenie sumaryczne kwartału nie ulegnie zmianie.

Jeszcze jednym niedopatrzeniem ustawodawcy, które można nazwać absurdalnym, jest to, że podatnicy podatku VAT, którzy zawieszą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej na podstawie art. 99 ust. 7a ustawy o VAT zgodnie z którym w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji, o których mowa w ust. 1 i 2, za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy nie muszą składać deklaracji VAT-7. Pomimo tego, że nie mają obowiązku składania deklaracji VAT-7, to jednak mają obowiązek comiesięcznego składania JPK dla celów VAT, bowiem w art. 82 § 1b ustawy Ordynacja podatkowa nie zawiera żadnych referencji do art. 99 ust. 7a ustawy o VAT. Wynika z tego, że chociaż podatnicy, co do zasady, nie muszą składać deklaracji VAT-7 w toku zawieszenia działalności gospodarczej, to jednak są zobowiązani comiesięcznie przekazywać do ministerstwa finansów JPK VAT za okresy zawieszenia działalności. W jakim celu? Odpowiedź na to pytanie zapewne zna wyłącznie ustawodawca.

Wojciech Zajączkowski