Ministerstwo Finansów zrezygnowało z wprowadzenia do ordynacji podatkowej tzw. klauzuli obejścia prawa, stanowiącej wzbudzającą największe obawy podatników konstrukcji w ordynacji podatkowej.

Opracowana przez resort finansów klauzula, miała pomóc w zwalczaniu sztucznych konstrukcji prawnych, wykorzystywanych przez przedsiębiorstwa celem unikania zapłaty podatku w Polsce i uzyskania ,,znacznych korzyści podatkowych’’. Przez znaczne korzyści Ministerstwo Finansów przyjęło oszczędność podatkową na poziomie 50 tys. zł., której przekroczenie, uprawniałoby fiskusa do stosowania kontrowersyjnych przepisów, przyznających administracji podatkowej szerokie uprawnienia oparte na uznaniu administracyjnym.

Propozycje fiskusa odnośnie wprowadzenia klauzuli, od samego początku były silnie krytykowane, z uwagi na niezgodność  kształtu regulacji z założeniami wskazywanymi na etapie konsultacji społecznych. Ministerstwo podnosiło, że klauzula opracowana została z myślą o eliminacji sztucznych konstrukcji prawnych, wykorzystywanych przez największe korporacje, celem unikania zapłaty znacznej wysokości podatków w Polsce. Tymczasem kształt regulacji, wskazywał jednoznacznie na objęcie ich zakresem także małych i średnich firm. Niska granica oszczędności, od której przekroczenia uzasadnione byłoby skorzystanie z konstrukcji, rodziło także obawy, że klauzula wcale nie znajduje zastosowania wyłącznie do spraw o ‘największym ciężarze gatunkowym’, lecz w praktyce mogłaby być stosowana do zjawiska dopuszczalnego prawnie planowania podatkowego. Kształt klauzuli spowodował także pojawienie się głosów ekspertów, że w obecnym kształcie, regulacja ma na celu przeforsowanie zasady, że podatnik powinien płacić podatki możliwie najwyższe, zgodne z wyobrażeniem fiskusa. Wskazać także należy, że w 2004 r. Trybunał Konstytucyjny zakwestionował podobne przepisy, niemniej Ministerstwo Finansów stało na stanowisku, że obecne propozycje uwzględniają ówczesne zastrzeżenia Trybunału. Brzmienie zaproponowanych przepisów wzbudziło także ogromne wątpliwości Rządowego Centrum Legislacji, Rady Legislacyjnej przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz pozostałych ministerstw.

Wątpliwości co do kształtu regulacji powzięła także Premier Ewa Kopacz, która w lutym 2015 r. zdjęła projekt z obrad rządu i objęła go osobistym nadzorem. Jak widać zapewnienia Ministerstwa nie przekonały Premier, która postanowiła finalnie usunąć kontrowersyjne regulacje z projektu nowelizacji ordynacji podatkowej.

Usunięcie z projektu nowelizacji Ordynacji Podatkowej przepisów dotyczących przeciwdziałaniu unikaniu opodatkowania, nie oznacza jednak całkowitej rezygnacji z wdrożenia tej konstrukcji w naszym systemie podatkowym. Resort finansów zapowiedział już jego powrót razem z kompleksową zmianą ordynacji, co ma nastąpić w sierpniu tego roku. Eksperci, resortu mają zamiar przyjrzeć się dotychczasowej propozycji regulacji i uwzględnić postulaty płynące z różnych stron.

Maciej Bratkowski