Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy, jeżeli dokonującym ich dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, niekorzystający ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, a dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2. Powyższy przepis wskazuje, że negatywną przesłanką dla samoopodatkowania się przez nabywcę i niewykazywania podatku należnego przez dostawcę przy transakcjach sprzedaży tzw. „odpadów przetwarzalnych” jest, to aby dostawa nie była objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Przez towary używane w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT ustawodawca uważa jedynie ruchomości, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel – wynika to z treści art. 43 ust. 2 ww. ustawy. Należy wyraźnie podkreślić, że nie jest to jedyna definicja towarów używanych użyta w ustawie o podatku od towarów i usług. Drugą definicję towaru używanego znajdziemy w art. 120 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy – jednak nie ma ona wpływu na sposób opodatkowania odpadów przetwarzalnych.

Przepis art. 43 ust. 2 ustawy o VAT w brzmieniu obecnym obowiązuje od 1 stycznia 2009 r. Poprzednia treść przepisu ¹odnosiła się nie tylko do ruchomości, lecz również do budynków i budowli z wyłączeniem gruntów.

Obecnie przepis ten wskazuje, że towarem używanym może być ruchomość (rzecz ruchoma), której okres używania wynosi co najmniej poł roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel. Okres ten musi wynosić pół roku, ale liczony jest dopiero od momentu zakupu towaru. Do półrocznego okresu używania nie wlicza się np. okresu używania towaru przez leasingobiorcę na podstawie umowy leasingu operacyjnego (leasing finansowy jest bowiem na gruncie ustawy o VAT dostawą towaru – art. 7 ust. 1 pkt 2), czy najemcę na podstawie umowy najmu.

Przykład: Podatnik w czerwcu 2011 r. dokonał wykupu towaru po zakończonej 3-letniej umowie leasingu operacyjnego. Półroczny okres używania minie dopiero po pół roku od wykupu z leasingu. Do tego półrocznego okresu nie wlicza się natomiast okresu używania towaru na podstawie umowy leasingu operacyjnego.

Natomiast z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT wynika, że stosunku do tych towarów podatnikowi dokonującemu ich dostawy nie mogło przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ustawodawca wskazuje, że dostawca przy nabyciu towaru, który będzie sprzedawał, nie mógł odliczyć podatku naliczonego. Nie chodzi tu o sytuację, w której podatnik miał możliwość odliczenia jednak z niej nie skorzystał, lecz o całkowity brak możliwości odliczenia podatku naliczonego np. nabycie towaru od podatnika zwolnionego od podatku, czy osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, czy też o sytuację, w której towar był wykorzystywany wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku lub do czynności niepodlegających opodatkowaniu.

Z powyższych przepisów wynika, że aby towar był towarem używanym muszą być łącznie spełnione dwie przesłanki:

• podatnikowi przy nabyciu danego towaru nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz
• ruchomość musiała być używana przez podatnika co najmniej poł roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarem jak właściciel.

Spełnienie tylko jednej z wymienionych przesłanek, bez spełnienia drugiej spowoduje, że towar będzie opodatkowany, a przez to, jeśli jest to odpad przetwarzalny, podatek należny od takiej transakcji będzie rozliczany przez nabywcę (oczywiście, o ile sprzedaż jest dokonywana na rzecz innego podatnika czynnego, czy zwolnionego od podatku).

--------------------

 

1) budynki i budowle lub ich części - jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej 5 lat;

2) pozostałe towary, z wyjątkiem gruntów, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku.