- tel.: 42 235 31 95
- fax.: 42 235 31 96
- szkolenia@izbapodatkowa.pl
Zapraszamy do kontaktu
Aktualności podatkowe
VAT z remanentu a środki trwałe
24 marca 2014
Na skutek zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę albo spółkę prawa handlowego niemającą osobowości prawnej powstaje obowiązek sporządzenia remanentu likwidacyjnego oraz zapłaty VAT.
Art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług jest podstawą prawną dla opodatkowania VAT-em przekazania towarów w określonych sytuacjach związanych z przeniesieniem własności towarów na rzecz konsumentów, ich „wyprowadzeniem” z działalności gospodarczej. Opodatkowanie należy rozważyć w dwóch sytuacjach:
Nie dotyczy to jednak wszelkich towarów. Przepis wymaga, aby tzw. „VAT-em z remanentu” objęte były:
- w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej albo
- po zaprzestaniu przez podatnika VAT, będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, który zgłosił fakt zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego.
Nie dotyczy to jednak wszelkich towarów. Przepis wymaga, aby tzw. „VAT-em z remanentu” objęte były:
- towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów,
- w stosunku do towarów tych przysługiwało podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Omawiając przedmiot opodatkowania na podstawie tego przepisu warto zastanowić się nad dwiema kwestiami: czy spisem z natury, a tym samym opodatkowaniem VAT objęte będą wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe?
Zaczynając od wartości niematerialnych i prawnych, to jasne wydaje się, że nie dotyczy ich przepis art. 14 ustawy o VAT. Regulacja ta dotyczy tylko towarów. Zgadają się z tym organy podatkowe. Odwołują się do definicji rzeczy z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Natomiast zgodnie z Kodeksem cywilnym, rzeczami są tylko przedmioty materialne. Oznacza to, że przekazanie wartości niematerialnych i prawnych, takich, jak przykładowo prawa z rejestracji znaku towarowego, nie będzie objęte zakresem art. 14 ustawy.
Bardziej skomplikowana jest kwestia środków trwałych. W tym zakresie istnieje rozbieżność w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz w doktrynie prawa podatkowego. Istnieje stanowisko, zgodnie z którym przepis art. 14 ustawy o VAT dotyczy tylko towarów handlowych, a takimi nie są środki trwałe. Inni zaś twierdzą, że z momentem zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej środki trwałe przestają mieć charakter wykorzystywanych w prowadzonej działalności i stają się środkami przeznaczonymi na sprzedaż, a więc także towarami handlowymi. Uzasadniałoby to ich objęciem spisem z natury i opodatkowanie VAT-em.
Przyjęcie tego drugiego stanowiska wydaje się być bardziej uzasadnione tym bardziej, że orzecznictwo w tym zakresie również skłania się ku temu poglądowi.
Po zajęciu tego stanowiska warto rozważyć czy można zastosować w takim przypadku zwolnienia z opodatkowania, o których mowa w art. 43 ustawy o VAT. Niektórzy twierdzą, że nie jest to możliwe z uwagi na fakt, że czynność, o której mowa w powoływanym przepisie jest czynnością swoistego rodzaju, tzn. nie jest dostawą towarów. Jednak art. 43 mówi właśnie o dostawie towarów i świadczeniu usług, a nie czynności opisanej w art. 14 ustawy. Takie stanowisko nie wydaje się być uzasadnione. Czynność, o której mowa w art. 14 jest bowiem dostawą towarów. Może zatem podlegać zwolnieniu choćby z art. 43 ust. 1 pkt 10 czy 10a ustawy o VAT.
Kwestia opodatkowania VAT towarów objętych spisem z natury może wydawać się prosta, jednak w pewnych stanach faktycznych mogą pojawić się trudności. Trzeba bowiem dokonać analizy nie tylko samego art. 14 ustawy o VAT, ale często także także art. 43 tego aktu normatywnego.
Dorota Jaszczak
Zaczynając od wartości niematerialnych i prawnych, to jasne wydaje się, że nie dotyczy ich przepis art. 14 ustawy o VAT. Regulacja ta dotyczy tylko towarów. Zgadają się z tym organy podatkowe. Odwołują się do definicji rzeczy z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Natomiast zgodnie z Kodeksem cywilnym, rzeczami są tylko przedmioty materialne. Oznacza to, że przekazanie wartości niematerialnych i prawnych, takich, jak przykładowo prawa z rejestracji znaku towarowego, nie będzie objęte zakresem art. 14 ustawy.
Bardziej skomplikowana jest kwestia środków trwałych. W tym zakresie istnieje rozbieżność w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz w doktrynie prawa podatkowego. Istnieje stanowisko, zgodnie z którym przepis art. 14 ustawy o VAT dotyczy tylko towarów handlowych, a takimi nie są środki trwałe. Inni zaś twierdzą, że z momentem zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej środki trwałe przestają mieć charakter wykorzystywanych w prowadzonej działalności i stają się środkami przeznaczonymi na sprzedaż, a więc także towarami handlowymi. Uzasadniałoby to ich objęciem spisem z natury i opodatkowanie VAT-em.
Przyjęcie tego drugiego stanowiska wydaje się być bardziej uzasadnione tym bardziej, że orzecznictwo w tym zakresie również skłania się ku temu poglądowi.
Po zajęciu tego stanowiska warto rozważyć czy można zastosować w takim przypadku zwolnienia z opodatkowania, o których mowa w art. 43 ustawy o VAT. Niektórzy twierdzą, że nie jest to możliwe z uwagi na fakt, że czynność, o której mowa w powoływanym przepisie jest czynnością swoistego rodzaju, tzn. nie jest dostawą towarów. Jednak art. 43 mówi właśnie o dostawie towarów i świadczeniu usług, a nie czynności opisanej w art. 14 ustawy. Takie stanowisko nie wydaje się być uzasadnione. Czynność, o której mowa w art. 14 jest bowiem dostawą towarów. Może zatem podlegać zwolnieniu choćby z art. 43 ust. 1 pkt 10 czy 10a ustawy o VAT.
Kwestia opodatkowania VAT towarów objętych spisem z natury może wydawać się prosta, jednak w pewnych stanach faktycznych mogą pojawić się trudności. Trzeba bowiem dokonać analizy nie tylko samego art. 14 ustawy o VAT, ale często także także art. 43 tego aktu normatywnego.
Dorota Jaszczak
Zobacz także:
- Konwersja wierzytelności na kapitał zakładowy – korzystne rozliczenie pomiędzy wspólnikiem a spółką więcej ›››
- Nowelizacja ustawy VAT dotycząca samochodów podpisana przez Prezydenta więcej ›››
Jeśli powyższy artykuł okazał się interesujący i chcieliby Państwo na bieżąco otrzymywać najnowsze aktualności branżowe na swój telefon komórkowy, wystarczy pobrać i zainstalować naszą APLIKACJĘ MOBILNĄ.
Data aktualizacji: 2021-07-22