Wykaz będzie stanowił istotne narzędzie dla podatników, którzy będą mieli możliwość weryfikacji informacji o swoich kontrahentach, a więc informacji przede wszystkim o aktualnym statusie rejestracji kontrahentów dla celów VAT. Jak wyjaśnia ministerstwo finansów „możliwość dokonania takiej weryfikacji w sposób istotny ograniczy ryzyko wplątania uczciwych podatników w oszukańczy proceder zmierzający do wyłudzenia VAT”.

Wykaz będzie zawierał następujące informacje (art. 96 ust. 15 ustawy o VAT):

1) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku;

2) imiona i nazwiska w przypadku podatników będących osobami fizycznymi, lub pełną nazwę w przypadku podatników niebędących osobami fizycznymi;

3) adres miejsca prowadzenia działalności gospodarczej bądź adres głównego miejsca wykonywania działalności, jeżeli działalność gospodarcza jest prowadzona w kilku miejscach lub na terenie całego kraju - w przypadku podatnika będącego osobą fizyczną;

4) adres siedziby - w przypadku podatnika niebędącego osobą fizyczną;

5) wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym numery:

a) rachunków rozliczeniowych podatnika w rozumieniu art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo bankowe,

b) imiennych rachunków podatnika w SKOK, której jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą;

6) datę:

a) rejestracji podatnika jako podatnika VAT czynnego,

b) wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT czynnego,

c)  przywrócenia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego;

7) podstawę prawną:

a) wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT czynnego,

b) przywrócenia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego.

Interesujące, że dane zawarte w punktach 6 i 7 zostały już przyjęte przez rząd w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Nie byłoby w tym nic dziwnego, lecz projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych ma wejść w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy, natomiast omawiany projekt (z 20 września 2017 r.) ustawy o VAT ma wejść w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Jednakże najważniejsze zmiany dotkną ustaw o podatkach dochodowych.

Zgodnie z zmianami w ustawie PIT i CIT podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub w przypadku transakcji z podatnikiem zarejestrowanym na potrzeby podatku VAT jako podatnik VAT czynny, na rachunek inny niż zawarty w wykazie, o którym mowa w art. 96 ust. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

Obowiązek dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku bankowego przez wszystkich podatników podatków dochodowych (również niebędących podatnikami VAT) został ograniczony do skutków finansowych w podatkach dochodowych określonych w tych przepisach do transakcji, których wartość przekracza 15 000 zł.

Pozwolę sobie pozostawić ww. zmianę w ustawie PIT i CIT bez komentarza, zauważając jedynie, że niektórzy podatnicy nie posiadają rachunków rozliczeniowych (art. 49 ust. 1 pkt 1 Prawa bankowego), posiadając wyłącznie rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe (art. 49 ust. 1 pkt 3 Prawa bankowego), czy rachunki wspólne (art. 51 Prawa bankowego).

Wojciech Zajączkowski