Projekt rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz szczegółowych warunków stosowania tych zwolnień

Projekt rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz szczegółowych warunków stosowania tych zwolnień jest wykonaniem przez Ministra Finansów fakultatywnego upoważnienia zawartego w art. 146d ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późno zm.) - zwanej dalej „ustawą o VAT”. Zgodnie z ww. przepisem minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić inne niż określone w art. 43 - 81 ustawy zwolnienia od podatku, a także określić szczegółowe warunki stosowania tych zwolnień. Przeważająca część regulacji zawartych w projekcie rozporządzenia, jest kontynuacją obecnych rozwiązań w zakresie regulowanym niniejszym projektem, zawartych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2013 r., poz. 247, z późno zm.).

Konieczność wydania rozporządzenia związana jest z ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35 i 1027). Zgodnie z art. 13 tej ustawy dotychczasowe przepisy wykonawcze do ustawy o VAT zachowują moc prawną do dnia wejścia w życie upoważnień ustawowych w brzmieniu nadanym ww. ustawą nowelizującą, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2013 r.

Projekt rozporządzenia zawiera 3 rozdziały.

I.Rozdział 1 projektu rozporządzenia zawiera przepisy ogólne, które określają przedmiot regulacji zawartych w niniejszym akcie prawnym. Projektowane rozporządzenie określa towary i usługi, do których mają zastosowanie zwolnienia od podatku, jak również szczegółowe warunki stosowania niektórych z tych zwolnień.

Przepisy tego rozdziału zawierają również definicję wykorzystywanego na potrzeby rozporządzenia pojęcia „podmiotu”; która ma przede wszystkim ułatwić podatnikom posługiwanie się przepisami tego rozporządzenia.

II.Przepisy rozdziału 2 zawierają listę towarów i usług, których dostawa i świadczenie może korzystać ze zwolnienia od podatku. Regulacje zawarte w drugim rozdziale stanowią, co do zasady, kontynuację stosowanych zgodnie z poprzednim rozporządzeniem zwolnień od podatku oraz szczegółowych warunków stosowania tych zwolnień. W przepisach tych nie znalazły się zwolnienia dla czynności określonych w § 13 ust. 1 pkt 4 (w zakresie zbycia prawa użytkowania wieczystego gruntów przeznaczonych na cele rolnicze), 7a, 11, 12, 17, 26,27 oraz w § 16 rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2011 r., tj.:

l) zbycia prawa użytkowania wieczystego gruntów przeznaczonych na cele rolnicze i oddania w użytkowanie wieczyste takich gruntów, jak również zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku (przepisy odpowiednio § 13 ust. 1 pkt 4 i pkt 17 oraz pkt 11 rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2013 r.). W uchwale z dnia 8 stycznia 2007 r. sygn. akt I FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny orzekł: „mając na uwadze szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, a także uwzględniając fakt, że definicja towaru, zawarta wart. 2 pkt 6 ustawy o VAT obejmuje grunty, należy opowiedzieć się za stanowiskiem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa wart. 7 ust. 1 tej ustawy (. ..).”. Ponadto uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 października 2011 r. sygn. akt I FPS 2/11 sprzedaż prawa użytkowania wieczystego gruntu została uznana za dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie zaś z art. 29 ust 5 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli (lub ich części) trwale z gruntem związanych z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Powyższe oznacza, że w przypadku wyżej opisanych transakcji, stawka podatku właściwa dla budynków lub budowli (lub ich części) determinuje stawkę właściwą dla zbycia prawa użytkowania wieczystego: W związku z powyższym, do zbycia prawa użytkowania wieczystego gruntu, na którym znajdują się trwale z nim związane budynki i budowle objęte - na podstawie przepisów ustawy o VAT - zwolnieniem od podatku, również będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku. Zbycie natomiast prawa użytkowania wieczystego gruntów przeznaczonych na cele rolnicze, jak również oddanie takich gruntów w użytkowanie wieczyste, objęte będą regulacją art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT (zwolnienie dla dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane). Do powyższych przypadków będą miały zatem zastosowanie uregulowania ustawy o VAT, co oznacza, że nie ma potrzeby dalszego utrzymywania wymienionych przepisów rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2011 r. w odniesieniu do omawianych czynności (projektowany przepis § 3 ust. l pkt 4 zawiera zatem jedynie regulację dotyczącą zwolnienia dla czynności dzierżawy gruntów przeznaczonych na cele rolnicze, nie wymienia zaś zwolnienia dla czynności zbycia prawa użytkowania wieczystego tych gruntów).

2) usług zarządzania dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych - zwolnienie dla tego rodzaju czynności zostało ustawą nowelizującą z dnia 7 grudnia 2012 r. przeniesione do ustawy o VAT - art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. d ustawy w odpowiednio zmodyfikowanej formie wejdzie w życie z dniem l stycznia 2014 r.

3) czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywanych w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zwolnienie to zostało usunięte z treści rozporządzenia w związku z ukształtowaną linią orzeczniczą uznającą, że jednostki samorządu terytorialnego realizujące zadania z zakresu władzy publicznej stanowią „organy władzy publicznej” w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2010 r. sygn. akt I FSK 852/09, z dnia 11 października 2011 r. sygn. akt I FSK 965/11 oraz z dnia 31 stycznia 2012 r. sygn. akt I FSK 627/11), co powoduje, że nie należy działalności z tego tytułu obejmować zwolnieniem od podatku.

4) usług ściśle związanych z usługami w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą, o których mowa wart. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy o VAT - zwolnienie dla tych czynności zostało ustawą nowelizującą z dnia 7 grudnia 2012 r. przeniesione do ustawy o VAT - art. 43 ust. 1 pkt 24 ustawy. Przepis ten w odpowiednio zmodyfikowanej formie wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.

5) usług, w tym także pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w spółkach oraz innych niż spółki podmiotach posiadających osobowość prawną - z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi - regulacje dotyczące zwolnień tego rodzaju czynności zostały również wprowadzone do ustawy o VAT przepisami ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. (dodany art. 43 ust. 1 pkt 40a) z mocą obowiązywania od dnia 1 stycznia 2014 r.

6) wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przemieszczanych na terytorium kraju przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz w przypadku, gdy na tych towarach mają zostać na terytorium kraju wykonane usługi na rzecz tego podatnika, a po wykonaniu tych usług towary zostaną przemieszczone - nie później niż w terminie 90 dni - czasowo na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego, z którego zostały pierwotnie wywiezione, w celu wykonania na tych towarach usług, przed przemieszczeniem ich na terytorium państwa członkowskiego, z którego zostały pierwotnie wywiezione. Przepisami ustawy nowelizującej z dnia 7 grudnia 2012 r. zmienione zostały przepisy ustawy o VAT w zakresie określenia przypadków przemieszczenia towarów, którego nie uznaje się za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (nowe brzmienie art. 12 ust. l pkt 4 - 7 ustawy weszło w życie z dniem 1 kwietnia 2013 r.). W znowelizowanych przepisach ustawy zrezygnowano z obowiązywania terminów wywozu towarów z kraju, dzięki czemu dokonano precyzyjniejszej implementacji przepisów dyrektywy VAT w tym zakresie. W związku z tym, że przypadki uregulowane dotychczasowym przepisem § 16 rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2011 r. objęte są wykluczeniem przewidzianym w obowiązującym art. 12 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT, przepis ten nie jest potrzebny.

Ponadto w proponowanych przepisach rozdziału 2 w porównaniu do analogicznych przepisów dotyczących zwolnień od podatku zawartych w rozporządzeniu z dnia 4 kwietnia 2011 r. dokonano następujących zmian:

-zmieniono brzmienie przepisów dotyczących zwolnienia (i warunków jego stosowania) dla dostaw towarów dokonywanych przez organizacje pożytku publicznego (§ 13 ust. l pkt 3 oraz ust. 2 rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2011 r.) głównie poprzez usunięcie odniesień do przepisów o zbiórkach publicznych.

-zmodyfikowano brzmienie przepisów dotyczących zwolnienia dla dostawy samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, gdy podatnikom przy ich nabyciu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w wysokości 50% lub 60%, jeżeli pojazdy te stanowiły towary używane w rozumieniu przepisów ustawy o VAT (§ 13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2011 r.) poprzez wykreślenie warunku używania tych pojazdów przez pół roku (w związku ze zmianą ustawy o VAT w zakresie towarów używanych). Jednocześnie należy podkreślić, że ostatecznie kwestia zasad opodatkowania dostawy samochodów używanych, w stosunku do których przysługiwało ograniczone prawo do odliczenia podatku naliczonego, zostanie uregulowana nową propozycją legislacyjną w związku z pracami implementującymi decyzję derogacyjną dotyczącą samochodów.

-zmodyfikowano brzmienie przepisu dotyczącego zwolnienia dla importu paliwa przewożonego w zbiornikach samochodowych (§ 13 ust. l pkt 9 rozporządzenia z 4 kwietnia 2011 r. oraz § 3 ust. l pkt 7 projektowanego rozporządzenia). Celem zmiany jest dostosowanie nomenklatury stosowanej w rozporządzeniu do nomenklatury używanej w ustawie o VAT w zakresie środka transportu przeznaczonego do działalności gospodarczej oraz standardowego zbiornika. Przedmiotowa zmiana polega na odesłaniu w treści przepisu zwolnieniowego do ustawowej definicji środka transportu przeznaczonego do działalności gospodarczej zawartej w art. 77 ust. 2 pkt 2 ustawy o VA T oraz rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z obecnie obowiązującego przepisu § 13 ust. l pkt 9 lit. c rozporządzenia (dot. importu paliwa przewożonego w standardowym zbiorniku pojemnika specjalnego przeznaczenia w ilości nieprzekraczającej 200 litrów) - zwolnienie to, co do zasady, zawarte jest w zwolnieniu wynikającym z art. 77 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o VAT.

- zmodyfikowano brzmienie przepisów dotyczących:

• zwolnienia od podatku czynności związanych ze zbieraniem środków pieniężnych na potrzeby działalności pożytku publicznego realizowanej przez organizacje pożytku publicznego za pośrednictwem SMS (tzw. SMS charytatywne) - projektowany przepis § 3 ust. 1 pkt 15 oraz ust. 8 i 9 rozporządzenia,
• zwolnienia czynności dokonywanych przez podmioty prowadzące działalność w zakresie opieki medycznej, pomocy społecznej, opieki nad dziećmi i młodzieżą, edukacji, sportu i wychowania fizycznego, kultury oraz przez kościoły i związki wyznaniowe i organizacje realizujące cele o charakterze politycznym, związkowym, patriotycznym, filozoficznym, filantropijnym lub obywatelskim, których działalność jest zwolniona na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18,22, 24, 26 i 31 - 33 ustawy o VAT projektowany przepis § 3 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia, poprzez usunięcie z tych przepisów odniesień do przepisów o zbiórkach publicznych.
 

Zwolnienie dla ww. czynności stanowi kontynuację zwolnienia określonego przepisami § 13 ust. 1 pkt 18 i pkt 23 rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2011 r. Zwolnienie dla tzw. SMS charytatywnych, zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, ma umocowanie w przepisach dyrektywy VAT. Jak bowiem stwierdził NSA w wyroku z dnia 12 września 2012 r. sygn. akt I FSK 1781/11: „Należy uznać, że wspomniana regulacja (tj. analogiczny przepis § 12 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz. U Nr 224, poz. 1799 z późno zm.) jest zgodna w swej istocie z treścią art. 132 ust. 1 lit. o dyrektywy 112 w zakresie, w jakim zwalnia usługi o podwyższonej opłacie świadczone w celu zebrania środków pieniężnych w trakcie zbiórki publicznej organizowanej przez organizację pożytku publicznego.”.

W proponowanym § 4 ust. 2 pkt 3 oraz ust. 5 i 6 zawarte zostały zmiany w stosunku do dotychczasowych zapisów § 14 ust. 2 pkt 3 oraz ust. 5 i 6 rozporządzenia z dnia 4 kwietnia 2011 r., dotyczącego zwolnienia od podatku dla importu towarów, gdy miejscem ich przeznaczenia jest terytorium innego państwa członkowskiego UE i wywóz tych towarów z Polski następuje w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT). Celem tych zmian jest doprecyzowanie wymogu przedstawienia w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów, zarówno dokumentów, o których mowa w ust. 3 tego paragrafu (dokumentów potwierdzających wykazanie w informacji podsumowującej tej WDT), jak też dokumentów, o których mowa w ust. 4 (zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego złożenie przez importera informacji podsumowującej w zakresie tej WDT w przypadku, gdy w tej informacji wykazywane są również inne wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów i nie jest możliwa identyfikacja tej WDT, która dotyczy towarów importowanych z przedmiotowym zwolnieniem). Zmiana zaproponowana w § 4 ust. 2 pkt 3 ma charakter doprecyzowujący i eliminuje wątpliwości co do możliwości zastosowania zwolnienia w przypadku dostarczenia przez importera tylko jednego ze wskazanych dokumentów. Analogiczne doprecyzowanie zostało dokonane w przepisie § 4 ust. 5 i 6 rozporządzenia.

III. Rozdział 3 projektu rozporządzenia zawiera przepisy przejściowe i końcowe. Do rozdziału tego zostały przeniesione przepisy przejściowe znajdujące się w rozporządzeniu z dnia 4 kwietnia 2011 r., które mogą mieć jeszcze zastosowanie w odniesieniu do mogących się pojawić stanów faktycznych, objętych regulacjami tych przepisów przejściowych.
Dotyczy to takich kwestii jak:

- zwolnienia importu rzeczy osobistego użytku przywiezionych z terytorium UE przed dniem 1 maja 2004 r.
- zwolnienia importu rzeczy osobistego użytku przywiezionych z terytoriów państw przystępujących do UE w 2007 r., tj. Bułgarii i Rumunii, - traktowaniu na gruncie przepisów VAT transakcji realizowanych z przystępującą z dniem 1 lipca 2013 r. do UE Chorwacją (zwolnienie od podatku importu towarów, w przypadku gdy towary te zostały przywiezione w celu poddania ich procesowi uszlachetniania na terytorium kraju oraz zwolnienie od podatku importu rzeczy osobistego użytku).

VII. Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.

źródło: http://legislacja.rcl.gov.pl/