Szczególny moment powstania obowiązku podatkowego odnoszący się do komorników sądowych uzasadniany jest przez ministerstwo finansów złożonością postępowań egzekucyjnych, ich wieloetapowością oraz specyfiką ustalania wynagrodzenia w ich toku.

Jako przykład ministerstwo finansów wskazuje, że w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w sytuacji umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 823 Kodeksu postępowania cywilnego, komornikowi przysługuje od dłużnika opłata stosunkowa zgodnie z art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2015 r., poz. 790), której może on w rzeczywistości ze względu na kondycję finansową dłużnika w ogóle nie otrzymać. W takim przypadku na mocy przedmiotowego rozporządzenia obowiązek podatkowy w odniesieniu do tej należności zostanie przesunięty do momentu otrzymania zapłaty (w odniesieniu do otrzymanej kwoty) przez komornika.

Niezależnie od momentu wykonania danej czynności, obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, w odniesieniu do otrzymanej kwoty (w tym jeśli otrzymanie całości lub części zapłaty nastąpi przed dokonaniem czynności – obowiązek podatkowy będzie powstawał na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy o VAT).

W przypadku dokonywania przez komornika innych czynności np. sprzedaży majątku wykorzystywanego w jego działalności gospodarczej, obowiązek podatkowy będzie powstawać odpowiednio na zasadach określonych w art. 19a - 20b ustawy o VAT.

Rozporządzenie przygotowywane jest w związku z interpretacją ogólną Ministra Finansów z 9 czerwca 2015 r. sygn.: PT1.050.1.2015.LJU.19 w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez komorników sądowych (Dz. Urz. Min. Fin. z 15 czerwca 2015 r. - poz. 41). Interpretacją tą zmieniono dotychczasowe stanowisko wyrażone w interpretacji ogólnej z 30 lipca 2004 r. sygn.: PP10-812-802/04/MR/1556PP (Dz. Urz. Min. Fin. z 10 sierpnia 2004 r., Nr 10, poz. 93), zgodnie z którą komornicy sądowi nie byli uznawani za podatników VAT, nie płacili zatem od wykonywanych przez siebie czynności, w szczególności egzekucyjnych, podatku VAT.

W interpretacji z 9 czerwca 2015 r. stwierdzono, że wykonywane przez komorników czynności należy uznać za podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług świadczenie usług za wynagrodzeniem. Jednocześnie do tych czynności nie ma zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, a zatem podlegają one opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Projektowane rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 1 października 2015 r.

Wojciech Zajączkowski