W świetle art. 96 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy są obowiązani przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 (tj. czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług) złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. Jak jednak wynika z art. 96 ust. 3 ww. ustawy podatnicy u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 (drobni przedsiębiorcy, których sprzedaż jest zwolniona do 150.000 zł) lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Z przepisów wynika, że zgłoszenie rejestracyjne są obowiązani złożyć jedynie podatnicy VAT czynni, natomiast podatnicy zwolnieni od podatku mogą, lecz nie mają obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego.

Zgodnie z wprowadzoną od 1 stycznia 2015 r. zmianą do ustawy o podatku od towarów i usług wynikającą z ustawy z dnia 7 listopada 2014 r. o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej opublikowanej w Dzienniku Ustaw z dnia 27 listopada 2014 r. pozycja 1662 zmodyfikowano treść art. 96 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z tym przepisem naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika jako "podatnika VAT czynnego", a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako "podatnika VAT zwolnionego", i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.

Poprzednia treść przepisu art. 96 ust. 4 ustawy o VAT, obowiązująca do 31 grudnia 2014 r. wskazywała, że każdy podatnik, który złożył zgłoszenie rejestracyjne (VAT-R zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług) zostanie zarejestrowany przez naczelnika urzędu skarbowego i fakt ten zostanie potwierdzony przez tego naczelnika urzędu skarbowego.

Przepisy obowiązujące do końca ubiegłego roku wskazywały na konieczność wydania przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzenia zarejestrowania podatnika jako „podatnika VAT czynnego” albo „podatnika VAT zwolnionego”, które dokonywane było/jest na druku VAT-5. Jednakże złożenie druku VAT-R pociągało za sobą konieczność zapłaty 170 zł opłaty skarbowej w związku z potwierdzeniem zarejestrowania podatnika podatku od towarów i usług jako podatnika VAT czynnego lub podatnika VAT zwolnionego przez naczelnika urzędu skarbowego (podstawa prawna załącznik, cz. I poz. 16, ustawy o opłacie skarbowej). Od 1 stycznia 2015 r. naczelnik urzędu skarbowego w związku ze zmianą treści art. 96 ust. 4 ustawy o VAT jest obowiązany zarejestrować podatnika jako „podatnika VAT czynnego” albo „podatnika VAT zwolnionego”, jednakże nie ma już obowiązku potwierdzać tego zarejestrowania, o ile nie wystąpi o to potwierdzenie podatnik.

W jaki sposób podatnik składając naczelnikowi urzędu skarbowego druk VAT-R ma poinformować, że wnioskuje o wydanie potwierdzenia zarejestrowania?

Z uwagi na to, że ustawodawca nie dokonał zmian w druku VAT-R, a w druku tym nie ma właściwego dla takiego wniosku pola, należy uznać, że każdy rodzaj pisemnego wnioskowania o wydanie potwierdzenia zarejestrowania jest właściwy. Oczywiście konsekwencją złożenia druku VAT-R i wniosku o potwierdzenie przez naczelnika urzędu skarbowego tego zarejestrowania będzie konieczność opłacenia kwoty 170 zł opłaty skarbowej.

Należy dodać, że nie ma w obecnie obowiązujących regulacjach przepisu, który obligowałby podatnika do złożenia druku VAT-R wraz z wnioskiem o potwierdzenie tego zarejestrowania. W konsekwencji możliwe jest złożenie druku VAT-R, a dopiero po pewnym czasie wystąpienie do naczelnika rzędu skarbowego z wnioskiem o wydanie potwierdzenia zarejestrowania na druku VAT-5 i wówczas opłacenie opłaty skarbowej.

Wojciech Zajączkowski