Na możliwość wprowadzenia dodatkowego elementu na fakturze wskazuje decyzja wykonawcza Rady (UE) 2019/310 z dnia 18 lutego 2019 r. w sprawie upoważnienia Polski do wprowadzenia szczególnego środka stanowiącego odstępstwo od art. 226 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zgodnie z art. 1 tej decyzji na zasadzie odstępstwa od art. 226 dyrektywy 2006/112/WE upoważnia się Polskę do wprowadzenia obowiązku umieszczania na fakturach wystawianych w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług wymienionych w załączniku do niniejszej decyzji dokonywanych między podatnikami specjalnego komunikatu o konieczności wpłaty VAT na odrębny i zablokowany rachunek bankowy VAT dostawcy/usługodawcy otwarty w Polsce, jeżeli płatności z tytułu dostaw towarów i świadczenia usług są dokonywane elektronicznym przelewem bankowym.

Regulacja ta znalazła odzwierciedlenie w ww. projekcie ustawy o VAT. Zgodnie z projektowanym art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT faktura powinna zawierać w przypadku faktur dokumentujących dokonane pomiędzy podatnikami transakcje określone w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646, 1479, 1629, 1633 i 2212), których przedmiotem są towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy - wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”. Dotychczasowe brzmienie tego przepisu wskazuje na konieczność podawania na fakturze wyrazów „odwrotne obciążenie”.

Oczywiście Ministerstwo Finansów „wylało dziecko z kąpielą”, gdyż ww. regulacja nie odnosiła się jedynie do odwrotnego obciążenia na terytorium kraju, lecz również do transakcji transgranicznych. W świetle projektu takie transgraniczne transakcje nie będą musiały być dokumentowane fakturą z taką adnotacją. Jest to oczywiście sprzeczne z dyrektywą 2006/112, która w art. 226 pkt 11a wymaga w takich sytuacjach umieszczania na fakturze wyrazów „odwrotne obciążenie”.

Brak takiego oznaczenia na fakturze, wskazanego w art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT, będzie skutkował dla wystawcy faktury sankcją w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na fakturze za nieumieszczenie na wystawianej fakturze specjalnego oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności”. W myśl projektowanego art. 106e ust. 12 ustawy o VAT w przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem ust. 1 pkt 18, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że: „takie oznaczenie będzie wymagane w przypadku faktur dokumentujących transakcje, których przedmiotem są towary i usługi wrażliwe czyli dokumentuje transakcje szczególnie podatne na oszustwa podatkowe. Brak stosownego oznaczenia na fakturze może zatem generować nieprawidłowości w obrocie takimi towarami lub usługami polegające między innymi na pomijaniu stosowania mechanizmu podzielonej płatności i w rezultacie wystąpienia ryzyka znikania podatników wraz z zapłaconym im przez kontrahentów, a nieodprowadzonym podatkiem VAT. Zatem identyfikacja takiej faktury ma istotne znaczenie nie tylko dla nabywcy, w przypadku którego stanowi sygnał o konieczności uregulowania takiej faktury w systemie MPP, ale przede wszystkim pełni funkcje kontrolne z punktu widzenia organów podatkowych”.

Ustawa oraz wynikające z niej obowiązki ma wejść w życie od 1 września. 2019 r. Gdyby rzeczywiście taka zmiana nastąpiła od tej daty należy zastanowić się, czy nie trzeba pilnie dostosować swoich systemów księgowych do ww. wymogu przy wystawianiu faktur.

Wojciech Zajączkowski